در آستانه از سرگیری مذاکرات، آمریکا می گوید خواستار 'تعهدات ملموس' خواهد شد

• 26 مارس 2015 - 06 فروردین 1394

هم‌رسانی

در پی انتشار گزارشی در روزنامه نیویورک تایمز دایر بر اینکه ایران در این مرحله از مذاکرات با قدرت ها - یعنی تا پایان مارس - بیشتر خواستار یک تفاهم نامه است تا یک چارچوب رسمی برای توافقی جامع، کاخ سفید می گوید که آمریکا در پی تعهدات مشخص خواهد بود.

جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید روز چهارشنبه گفت:‌ "اگر توافقی امضا شود ما مسلما انتظار داریم و درخواست خواهیم کرد که شامل تعهدات ملموس و مشخص از سوی ایرانی ها باشد."

همزمان جان کری وزیر خارجه آمریکا اکنون وارد شهر ژنو سوئیس شده تا از روز پنجشنبه مذاکرات با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران را از سر گیرد.

نیویورک تایمز روز چهارشنبه در گزارشی به نقل از دیپلمات های غربی نوشت که تیم مذاکره کننده ایران ممکن است تا پایان ماه مارس از امضای یک توافق مکتوب و مشخص خودداری کند. بنابه این گزارش تیم ایران تمایل نشان می دهد که دو طرف تا پایان ماه به یک تفاهم برسند تا جزئیات آن در دو ماه بعد تا ژوئن حل و فصل شود.

نیویورک تایمز نوشت که در این صورت دولت اوباما در موقعیت دشواری در برابر منتقدان داخلی در کنگره قرار خواهد گرفت که می گویند اگر تا پایان ماه توافقی حاصل نشود اواسط آوریل تحریم های تازه علیه ایران را تصویب خواهند کرد. باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفته چنین مصوبه ای را وتو خواهد کرد.

یک مقام ارشد آمریکایی که در مذاکرات شرکت دارد به نیویورک تایمز گفت که توافق باید چیزی بیش از اعلامیه ای در مورد نیات سیاسی باشد و باید حاوی "یک بعد قابل اندازه گیری" باشد.

این بعد قابل اندازه گیری می تواند جنبه های مختلف برنامه اتمی ایران مثلا شمار سانتریفوژها باشد اما بنابه این گزارش ایران می گوید که حداقل در این محله با چنین شروط مشخصی موافقت نخواهد کرد.

یک دیپلمات اروپایی به این روزنامه گفت "این یکی از بزرگترین چالش های ماست" و افزود که ایرانی ها تمایل به "ابهام" دارند و حاضر نیستند تا رسیدن به یک توافق نهایی در ماه ژوئن تعهدی بدهند.

به نوشته نیویورک تایمز مشکل کاخ سفید این است که جمهوری خواهان و بسیاری از دموکرات ها در کنگره سخنان ۲۴ نوامبر آقای کری دایر بر این که دو طرف تا پایان مارس باید به یک چارچوب مشخص و مورد توافق برسند را گام مهمی در مسیر توافق جامع می دانند.

بسیاری از اعضای کنگره به کاخ سفید گفته اند که اگر ایران نتواند تا این تاریخ - ۳۱ مارس - با خواسته های مشخص موافقت کند نشان می دهد عمدا درحال کش دادن قضیه است و باید با تحریم های بیشتر به آن فشار آورد.

اما این روزنامه اشاره می کند که آیت الله خامنه ای رهبر ایران اعلام کرده است که توافق باید در یک مرحله باشد که تصور می شود همان ماه ژوئن است.

نکته دیگر اینکه به نوشته نیویورک تایمز، محمد جواد ظریف به مقام های غربی گفته که مهار تندروها در تهران نیازمند توازنی حساس است. او گفته می ترسد که هر چارچوبی که امتیازات ایران را به طور مشخص علنی کند می تواند بهانه ای برای خراب کردن توافق جامع نهایی به دست تندروها بدهد.

البته سخنان مقام های آمریکایی که در هفته های اخیر ابراز شده نشان می دهد که شاید آنها هم انتظار چیزی خیلی بیش از یک تفاهم نامه را نداشته اند.

یک مقام ارشد آمریکایی روز چهارم مارس به آسوشیتدپرس گفته بود که هدف مذاکره کنندگان اکنون "رسیدن به تفاهمی - تا پایان مارس - است که بعدا جزئیات زیادی به آن اضافه خواهد شد".

فرانسه هم در مورد لزوم فشار زیاد برای رسیدن به چارچوب توافق در لوزان سوئیس طی هفته آینده ابراز تردید کرده.

ژرارد آراد سفیر فرانسه در واشنگتن هفته پیش گفت تاکید بر اینکه که "توافق باید تا پایان ماه مارس حاصل شود یک تاکتیک بد است."

یک مقام ایران هم به خبرگزاری فارس گفته است که انتظار دارد چیزی کمتر از یک چارچوب سیاسی برای توافق جامع در لوزان به دست آید:‌ "خیلی احتمال دارد که آنها در لوزان یک بیانیه مشترک امضا خواهند کرد، نه یک موافقتنامه."

یک دیپلمات غربی حاضر در مذاکرات به خبرگزاری رویترز گفت: "هدف رسیدن به نوعی یادداشت تفاهم است که کفایت کند تا آمریکایی ها بتوانند آن را به کنگره ببرند و از نظر ایرانی ها هم با خواسته های خامنه ای بخواند."

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا که روز چهارشنبه از واشنگتن به ژنو با آقای کری سفر می کرد به خبرنگاران گفت که به نظر او "مسیری برای رسیدن به توافق" تا پایان مارس وجود دارد هرچند اخطار داد که هنوز امکان دارد یک چارچوب سیاسی برای مهار برنامه اتمی ایران فرار باشد.

او گفت که در دور قبلی گفتگوها در لوزان پیشرفتی بیش از دورهای قبلی به دست آمد.

انتقاد کری از مخالفان

جاش ارنست در واکنش به گزارش نیویورک تایمز اظهار نظر می کرد

جان کری پیش از ترک واشنگتن در واکنش به انتقادها از توافقی که ممکن است برنامه اتمی ایران را برای ده سال مهار کند گفت: "چه خواهد شد اگر، آنطور که منتقدان ما می گویند، دست از طرحی بشوریم که باقی جهان طرحی منطقی می دانست؟ خوب، گفتگوها بی نتیجه می ماند. ایران توانایی بازگشت فوری به فعال کردن سانتریفوژها و غنی سازی با خلوصی که می خواهد را خواهد داشت... و تحریم ها استوار نخواهد ماند."

او گفت که تمام هدف سال ها تحریم این بوده که ایران با محدودیت هایی بر برنامه اتمی اش موافقت کند و وظیفه دولت اوباماست که "موافقتنامه ای را تنظیم کند که همانطور که گفته ایم موثر باشد؛ نتیجه بخش باشد؛ چهار مسیر پیش روی (ایران) به سوی بمب اتمی را ببندد."

"هرکسی که در مخالفت سخن می گوید وظیفه دارد بلند شود و یک راه حل جایگزین معتبر را روی میز بگذارد. اما من هنوز ندیده ام کسی چنین کند."

قرار است وزرای خارجه بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه هم در مذاکرات پنجشنبه در سوئیس به آقای کری و آقای ظریف بپیوندند. سایر مقام های این کشور هم آنها را همراهی خواهند کرد.

فشار بر همه طرف ها بسیار بالاست. آنها که ابتدا در پاییز ۲۰۱۳ توافقنامه مقدماتی ژنو را امضا و آن را دو بار تمدید کرده اند می گویند که دیگر چنین نخواهند کرد.

فرانسه یکی از اعضای پنج به علاوه یک بیش از سایر کشورهای غربی در برابر یکی از خواسته های مهم ایران مقاومت می کند: اینکه در صورت توافق، قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران فورا لغو شود.

نماینده فرانسه در سازمان ملل سه شنبه شب در یک جلسه شورای امنیت گفت که پیشرفت مذاکرات با ایران در این زمینه کافی نبوده است.

اسرائیل هم همچنان به تلاش برای جلوگیری از آنچه یک "توافق بد" می داند ادامه می دهد.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این کشور روز چهارشنبه بار دیگر گفت: "ما همچنان برای جلوگیری از توافق درحال شکل گیری با ایران تلاش خواهیم کرد. توافقی که ما را به خطر می اندازد، همسایگان ما را به خطر می اندازد، جهان را به خطر می اندازد."