جشنواره حقوق بشر لندن: آواز زنها در ایران، شهرزاد قصهگو در افغانستان
- 26 مارس 2015 - 06 فروردین 1394
جشنواره حقوق بشر لندن که از هجدهم مارس آغاز شده بود، روز جمعه بیست و هفتم این ماه به پایان می رسد.
جشنواره حقوق بشر که در ده شهر مختلف از جمله نیویورک، لس آنجلس، تورنتو و آمستردام هم برگزار می شود، هر سال مجموعه ای از فیلم های داستانی و مستند را با مضمون حقوق بشر در کشورهای مختلف گرد می آورد و بحث های مختلفی را درباره موضوع مطرح شده در فیلم پیش می کشد.
ایران و صدای زنان
"آواز بی سرزمین" ساخته آیت نجفی، فیلمساز ایرانی مقیم برلین، ممنوعیت آوازخوانی زنان در ایران را مطرح می کند.
سارا نجفی، خواهر فیلمساز- که آهنگساز است- اولین قطعه کلامی خود را برای خوانندگان زن نوشته و قصد دارد به هر قیمتی آن را در ایران اجرا کند. او گروهی را از فرانسه برای اجرا به ایران دعوت می کند؛ گروهی شامل چند خواننده زن. او همزمان با مسئولان وزارت ارشاد تا آخرین لحظه اجرا درگیر است.
فیلمساز دو سال و نیم این گروه را تعقیب می کند. از آنجایی که اجازه فیلمبرداری از بحث های سارا نجفی با مسئولان ارشاد وجود نداشته، او دستگاه ضبطی را پنهان می کند و ما در فیلم دیالوگ های او را با مسئولان بر زمینه تصویری سیاه می بینیم که از گروه های فشار می هراسند.
قمر به عنوان اولین خواننده زنی که در مکان های عمومی خواند، در طول فیلم مورد رجوع مکرر قرار می گیرد؛ همین طور مشهورترین تصنیفی که خوانده، یعنی "مرغ سحر".
گفت و گوی سارا نجفی با یک روحانی درباره ممنوعیت صدای زنان از جذاب ترین بخش های فیلم است؛ جایی که روحانی مصاحبه شونده به تحریک مردان با صدای زنان اشاره می کند و می گوید که مرز آن جایی است که "انسان نشسته و مودب، تمایل جنسی پیدا نکند."
فیلم می تواند تماشاگر را به سرنوشت این کنسرت علاقمند کند، اما برخی قسمت ها- مثل حرف زدن درباره تظاهرات سال ۸۸ و بیمارستان- تصنعی به نظر می رسند.
فیلم با این جمله تمام می شود: "امیدوارم از این به بعد، صدای زن رو بیشتر و راحت تر بشنویم."
اما از زمان اجرای این کنسرت و پایان این فیلم تا به امروز، وضعیت خوانندگی زنان در ایران با مشکلات جدی تر روبرو شده است.
آیت نجفی در این باره می گوید: "موقع ساختن فیلم فکر می کردم تا پایان فیلم اصلاً صدای زن آزاد خواهد شد! خیلی هم خوب بود البته و فکر می کردیم فیلم را تقدیم می کنیم به تمام خوانندگان زنی که الان می توانند روی صحنه بخوانند. وقتی وزیر ارشاد جدید آمد و در ابتدا طرح مساله کرد که چرا زن نباید بخواند، خبرهای خوشحال کننده ای بود که متاسفانه به جایی نرسید. شاید باید ترس را کنار بگذاریم و همه با هم درباره این موضوع حرف بزنیم. همه می دانیم که ممنوعیت صدای زن احمقانه است و فکر می کنم حتی آن آیت اللهی که با سارا در فیلم حرف می زند، به حرف هایش باور ندارد. برای همین تنها چیزی که می توانم بگویم این است که امیدوارم این مشکل حل شود. "
روزنامه نگاران ایرانی و زندان اوین
دیگر فیلم مربوط به ایران "گلاب" ساخته جان استوارت بود که داستان دستگیری و زندانی شدن مازیار بهاری را در تهران روایت می کند؛ روزنامه نگار نیوزویک که پس از وقایع سال ۸۸ دستگیر شد و ۱۱۸ روز را در زندان اوین گذراند.
فیلم که بر اساس کتاب خاطرات بهاری ("بعد به سراغ من آمدند") ساخته شده، سعی دارد فضای تهران را بازسازی کند. خوشبختانه فضاسازی، تماشاگر ایرانی را هم با فیلم غریبه نمی کند (مشکلی که غالب فیلم های هالیوودی درباره ایران دارند: فضاسازی غیرقابل باور).
از افغانستان تا کلمبیا
در جشنواره حقوق بشر امسال در لندن در مجموع هفده فیلم به نمایش در می آید.
"رویای شهرزاد" ساخته فرانوسا ورستلر، مضمون موسیقی و مبارزه را به شکلی استعاری با شهرزاد قصهگوی هزار و یک شب ( که برای زنده ماندن قصه می گفت) پیوند می زند و "فردا چه خواهد آورد" زندگی بچه های کلاس اولی را در یک روستای دورافتاده در افغانستان دنبال می کند.
"زندگی مقدس است" ساخته آندره آس دالسگارد، داستان رقابت انتخاباتی نامزد ریاست جمهوری در کلمبیا (آنتاناس موکوس) را با خیل جوانان هواخواهش روایت می کند و این سوال را پیش می کشد که ایده های خوب چقدر با کشوری پر از خشونت که در آن چریک ها و نظامی ها و گروه های مواد مخدر سال هاست در حال جنگند، سازگاری دارد؟
"دموکرات ها" ساخته کامیل نیلسون (که سال قبل با فیلمی درباره یک دختر ایرانی عاشق ستاره شناسی در همین جشنواره شرکت داشت) معضلات و رقابت های سیاسی در اوگاندا را مورد مطالعه قرار می دهد، و وقایع سودان و وضعیت زندگی مردم دستمایه مستندی است به نام "شلاق های آنتونوف" از هاجوج کوکا فیلمساز سودانی.
"نمک زمین" مستند تحسین شده ویم وندرس هم که برای اولین بار در جشنواره کن نمایش داشت، از دیگر فیلم های این جشنواره بود که آثار عکاس ستایش برانگیز، سالگادو، را به شیوه ای متفاوت در برابر تماشاگر قرار می دهد و جشنواره حقوق بشر بخاطر مضمون این عکس ها درباره بردگی و به کار کشیدن انسان ها، این فیلم را مورد توجه قرار داده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر