جشن سایبانها نیز، از اعیاد تاریخی و دینی یهودیان سراسر جهان به شمار می آید؛ که پنج روز بعد از یوم کیپور و دو هفته پس از روش هشانا آغاز می شود و هشت روز ادامه دارد.
به گزارش «محبت نیوز» در پی گرامیداشت دو عید بزرگ «روش هشانا» («Rosh Hashana») یا سال نوی عبری و همچنین «یوم کیپور» («Yom Kippour») یا روز آمرزش و روزه بزرگ یهودیان، جشن مذهبی «سوکوت» («Sokout») یا جشن سایبانها نیز، از اعیاد تاریخی و دینی یهودیان سراسر جهان به شمار می آید؛ که پنج روز بعد از یوم کیپور و دو هفته پس از روش هشانا آغاز می شود و هشت روز ادامه دارد.
به نقل از تارنمای وزارت امور خارجه اسرائیل، در هفت روز نخست، یهودیان در داخل سایبان می نشینند که «سوکا» نامیده می شود و نام عید را نیز از همین واژه گرفته اند. «سوکا» سایبانی است که یهودیان در کنار خانه یا بالکن آپارتمان خود برپا می کنند و سقف آن را با شاخه های بزرگ نخل یا درختان دیگر می پوشانند و دیواره های سایبان از پارچه یا چوب است و داخل سایبان با تصاویر و نوارهای رنگارنگ و نقاشی ها تزئین شده است. برخی از یهودیان، سقف سوکا را نیز به شیوه بسیار زیبا و با انواع نوارهای رنگین و میوه و تصویر تزئین می کنند.
یهودیان مومن در هفت روز عید غذای روزانه خود را در «سوکا» صرف می کنند و مردان شب را در داخل آن به روز می رسانند.
فلسفۀ تاریخی جشن سایبان ها
بنا به روایات تاریخی- مذهبی، اطلاق واژۀ «سوکوت» (جمع «سوکا») به معنی سایبان ها، یادآور و یادگار چهل سالی است که یهودیان پس از خروج از مصر بطور مداوم در حرکت بودند و برابر نظر بیشتر مفسران تورات، منظور از سایبان یا سایه بان («سوکا») در بیابان، ابرهای خاصی بود، که به طور معجزه‌وار مردم را در بیابان از اطراف احاطه کرده و آنها را از هر گونه گزند و آسیب طبیعی محافظت می‌کردند. بنابراین سکونت در «سوکا»، یادآوری معجزه خداوند در خارج ساختن عبرانیان از مصر و محافظت از آنها در مدت چهل سال اقامت در بیابان است.
جنبه های جهانی
عید «سوکوت» علاوه بر معنی و خصوصیت اصلی‌اش به عنوان یک جشن مذهبی یهودی، دارای یک جنبهٔ جهانی هم می‌باشد و آن همبستگی یهودیان با تمام ملل جهان است.
عید «سوکوت» علاوه بر معنی و خصوصیت اصلی‌اش به عنوان یک جشن مذهبی یهودی، دارای یک جنبهٔ جهانی هم می‌باشد و آن همبستگی یهودیان با تمام ملل جهان است.
مراسم «سوکوت»
یکی دیگر از فلسفه‌های ساختن «سوکا» یا سایبان، با توجه به وضعیت خاص سقف آن بیان می‌شود، که از جنس حصیر یا شاخ و برگ درختان است، به طوری که باران به آسانی داخل آن می‌شود. در این معنا، کسی که در «سوکا» ساکن است، از یک سو به وضعیت افرادی که سر پناه مناسبی برای خود ندارند، آگاه می‌شود و احساس همدردی بیشتری با مستمندان می‌کند و از سوی دیگر، به فرمان خداوند، خانه مستحکم و راحت خود را ترک کرده، در محلی که به ظاهر سقف محکمی ندارد، ساکن شده است. وی در این حالت، توکل و ایمان خود را به خداوند تقویت کرده، اعلام می‌کند که به فرمان خالق حاضر است حتی مکان راحت خود را ترک کرده و به محل مورد نظر او – گرچه دارای امکانات کمتری است – برود و امید خواهد داشت که خداوند او را در هر وضعیتی- مانند اجدادش در بیابان سینای – حفظ می‌کند.
یکی دیگر از فلسفه‌های ساختن «سوکا» یا سایبان، با توجه به وضعیت خاص سقف آن بیان می‌شود، که از جنس حصیر یا شاخ و برگ درختان است، به طوری که باران به آسانی داخل آن می‌شود. در این معنا، کسی که در «سوکا» ساکن است، از یک سو به وضعیت افرادی که سر پناه مناسبی برای خود ندارند، آگاه می‌شود و احساس همدردی بیشتری با مستمندان می‌کند و از سوی دیگر، به فرمان خداوند، خانه مستحکم و راحت خود را ترک کرده، در محلی که به ظاهر سقف محکمی ندارد، ساکن شده است. وی در این حالت، توکل و ایمان خود را به خداوند تقویت کرده، اعلام می‌کند که به فرمان خالق حاضر است حتی مکان راحت خود را ترک کرده و به محل مورد نظر او – گرچه دارای امکانات کمتری است – برود و امید خواهد داشت که خداوند او را در هر وضعیتی- مانند اجدادش در بیابان سینای – حفظ می‌کند.
در این جشن مذهبی، باورمندان در داخل «سوکا» می نشینند و نیایش های عید را به عمل می آورند، شراب می نوشند و به شادمانی و سرودخوانی می پردازند.
– در همین زمینه : حلول سال ۵۷۷۶ عبری ؛ «روش هشانا»
جشنی ملی و مذهبی
برگزاری عید «سوکوت» (که جمع واژه «سوکا» به معنی سایبان می باشد)، در دو مناسبت ملی و مذهبی ریشه دارد و نشان وابستگی یهودیان به سرزمینی است که اجداد آنها در آنجا می زیستند و فرهنگ و آئین هایشان در آن مکان شکل گرفت:
برگزاری عید «سوکوت» (که جمع واژه «سوکا» به معنی سایبان می باشد)، در دو مناسبت ملی و مذهبی ریشه دارد و نشان وابستگی یهودیان به سرزمینی است که اجداد آنها در آنجا می زیستند و فرهنگ و آئین هایشان در آن مکان شکل گرفت:
عید «سوکوت» از یک سو یادآور دورانی است که یهودیان از اسارت مصر به رهبری حضرت موسی آزاد شدند و در راه بازگشت به سرزمین پدری خود اسرائیل، مدت چهل سال در سایبانها می زیستند و عید «سوکوت» یادآور این رهائی از بندگی و بازیافتن آزادی و بازگشت به خانه پدری است.
از سوی دیگر، این عید به مناسبات پایان درو گندم و جمع آوری فرآورده های کشاورزی، همزمان با فرا رسیدن پائیز است. هر دو جنبه عید «سوکوت»، در کتاب مقدس یهودیان مورد تاکید قرار گرفته است.
در کتاب مقدس عهد عتیق، بارها به عید «سوکوت» و دو ریشه برگزاری آن اشاره شده و آمده است:
در کتاب «لاویان» («ויקרא» بخش سوم از پنج بخش تورات) چنین آمده است: «از روز پانزدهم ماه هفتم، پس از آن که حاصل زمین را جمع آوری کردید، روز عید پروردگار را جشن بگیرید. در روز اول میوه های درخت مرکبات، شاخه های نخل و درخت مورد و بیدهای کنار رودخانه را برای خود بگیرید و در حضور پروردگار خویش هفت روز شادی کنید. هفت روز را در سایبان به سربرید تا نسل اندر نسل شما بدانند هنگامی که بنی اسرائیل را از سرزمین (بندگی) مصر بیرون آوردم، در سایبان ها ساکن گرداندم». (کتاب «لاویان»، فصل بیست و سوم، آیه های ۳۹ تا ۴۳)
در کتاب چهارم تورات (کتاب «اعداد» – «במדבר») نیز چنین می خوانیم : «پانزدهمین روز ماه هفتم (عبری) برای شما روز همایش مقدس باشد و کارهای سخت نکنید و برای پروردگار جشن بگیرید». (فصل بیست و سوم آیه ۱۲) و «در روز هشتم عید برای شما جشن ویژه باشد، که در آن روز هم کار پر زحمت نکنید». (همان جا آیه ۳۵)
در کتاب «تثنیه» («דברים» – صحیفه پنجم و پایانی تورات) نیز چنین آمده است: «هنگام جمع آوری (محصول) از صحرا و از عرق جبین خود، عید سایبانها را هفت روز برای خود برگزار کنید و به شادمانی بپردازید». (فصل شانزدهم، آیه های ۱۳ و ۱۴)
با آن که طبق نوشته های تورات، خروج یهودیان از سرزمین بندگی مصر در ماه عبری نیسان (اوائل بهار) رخ داد، ولی در عید سایبانها که در پائیز برگزار می گردد نیز جشن گرفته می شود و یهودیان یک هفته را در سایبان به سر می برند.
عید گردآوری محصول
طبق روایات، نام دیگری که بر عید «سوکوت» گذاشته شده، «عید گردآوری محصول» است، که نشان جنبه های کشاورزی و ملی این عید و یادآور دورانی می باشد که یهودیان در سرزمین آزاد خویش می زیستند و از جمله به کار کشاورزی و پرورش محصول می پرداختند.
طبق روایات، نام دیگری که بر عید «سوکوت» گذاشته شده، «عید گردآوری محصول» است، که نشان جنبه های کشاورزی و ملی این عید و یادآور دورانی می باشد که یهودیان در سرزمین آزاد خویش می زیستند و از جمله به کار کشاورزی و پرورش محصول می پرداختند.
یهودیان در پایان عید به زیارت خانه مقدس یهود («بیت همیقداش» – «بیت المقدس») می رفتند و سبدهای محصولات زمین خویش را به درگاه پروردگار هدیه می کردند.
نشان دیگر جنبه های کشاورزی عید «سوکوت» آن است که یهودیان در این عید چهار میوه و نهال را برکت می دهند. آنان ترنج به دست می گیرند و شاخه درختان مورد و بید را برکت می دهند و با شاخه های درخت خرما (نخل) سقف سایبان خود را می پوشانند. ترنج در زبان عبری «اتروگ» («Etrog») نامیده می شود که ریشه ایرانی دارد و از واژه ترنج گرفته شده که در زبان عربی به صورت «اتروج» به کار می رود و گویا در زبان فارسی نیز به صورت «اترونج» به کار برده می شده است.
باورمندان، تفسیر بسیار زیبائی درباره مفهوم این چهار میوه و نهال دارند و می گویند: ترنج به شکل قلب است، شاخه درخت خرما همانند ستون فقرات انسان است، برگ درخت مورد بسان چشم آدمی است و برگ بید به مثابه لب انسان است و آنانی که این چهار را برکت می دهند، در واقع از پروردگار جهان و خداوندگار دنیا می خواهند که همیشه به آنان توان دهد که پیکر خویش را با عقل سلیم و ایمان کامل به کار اندازند.
مراسم پایانی و شب هشتم
طبق سنت چندین هزار ساله، آئین های دینی و فرهنگی و تفریحی و هنری عید «سوکوت» یک هفته ادامه می یابد و بعد از آن، مراسم گسترده رقص و پایکوبی برگزار می شود.
طبق سنت چندین هزار ساله، آئین های دینی و فرهنگی و تفریحی و هنری عید «سوکوت» یک هفته ادامه می یابد و بعد از آن، مراسم گسترده رقص و پایکوبی برگزار می شود.
در پایان هفتمین شب عید «سوکوت» (عید سایبانها) یهودیان در کنیساها گرد هم آمده و مراسم نیایش ویژه را که «هوشیعانا» («التفات فرموده ما را نجات ده») نامیده می شود برگزار می کنند، که این نام از آن نظر بر مراسم نیایش نهاده شده که مؤمنان هنگام راز و نیاز مذهبی به سوی آسمان روی آورده و در پایان هر جمله ای می گویند: «ای پروردگار ما را نجات بده». و این روز، هشتمین روز سوکوت که هنوز «عتصرت» نامیده می شود جشن شادمانی تورات («سیمحا توراه») نیز هست.
در ایام باستان، در آن دورانی که هنوز خانه مقدس یهود («بیت همیقداش») برپا بود، مراسم ویژه ای برای نیایش باران (شامگاه هشتم از عید «سوکوت») برپا می شد که با شادمانی و سرور بسیار توام بود و شادمانی آبریزان («سیمخت بیت ها شوئوا») نامیده می شد.
در آن هنگام، در تمام هفت روز عید «سوکوت»، اهالی اورشلیم پس از غروب آفتاب همراه با کاهنان و مغنیان خود در بیت المقدس گرد می آمدند و به رقص و پایکوبی می پرداختند. در آن شب ها شمعدان های بلندی در صحن «بیت همیقداش» برافروخته می شد و نور آنها چنان خیره کننده بود که سراسر اورشلیم را روشن می کرد و خانه ها را پر نور می ساخت.
مغنیان («لوی ها») بر پلکان های بلند بیت المقدس می ایستادند و با نی و چنگ و دف و زنگ آهنگ های شاد می نواختند و شیوخ قوم، مشعل به دست، به دور قربانگاه به پایکوبی می پرداختند.
در مراسم شادمانی آب، سرور و شادی آن قدر زیاد بوده که در ادبیات مذهبی یهود می گویند «آن کس که این شادمانی آبریزان را ندیده، هرگز شادمانی در زندگی خود ندیده است».
این مراسم زیبا و سنتی تا هنگامی که بیت المقدس وجود داشت ادامه یافت، ولی پس از آنکه آن مکان مقدس ویران گردید و قوم یهود به اسارت رفت و در جهان پراکنده شد، شادمانی آبریزان منسوخ گردید و به جای آن دعای باران مرسوم شد که هنوز هم اجرا می شود.
مراسم شادی آب: در حقیقت مراسم زیبای کشاورزی بود که از وابستگی عمیق ملت یهود به کار زمین و کشت و کشاورزی حکایت می کرد. ولی به مرور زمان ماهیت نیایش های آن تغییر یافت و آنچه دعای «هوشیعانا» نامیده می شود، به صورت مراسم توبه و استغاثه به حضور پروردگار درآمد و در حقیقت به ادامۀ ده روز نیایش و توبه ای مبدل شد که از روز اول سال نو («روش هشانا») آغاز می شود و در «یوم کیپور» (روزه بزرگ یهودیان) به انجام می رسد.
گفتنی است، هشتمین روز عید که نام «شمینی عتصرت» بر آن نهاده شده، در ضمن روز پایان قرائت پنج صحیفه تورات نیز محسوب می شود. رهبران روحانی یهود در دوران گذشته، پنج صحیفه کتاب مقدس تورات را به ۵۲ بخش تقسیم کرده بودند که هر هفته روز شنبه در کنیسا یک بخش خوانده می شود و در شنبه عید «سوکوت» آخرین بخش پنجمین صحیفه تورات قرائت می گردد.
یهودیان به شادمانی آنکه قرائت همه پنج صحیفه کتاب مقدس را به پایان رسانیده اند، به شادمانی و پایکوبی می پردازند. بر اساس سنت، این مراسم که «سیمخا تورا» (شادمانی تورات) نامیده می شود، یکی از شادترین مراسم یهود است که در میدان های مرکزی بسیاری از شهرها و روستاهای اسرائیل و در جوامع یهودی بسیاری از کشورهای جهان برگزار می گردد.
مراسم در اسرائیل
در اسرائیل عید «سوکوت» یک عید ملی نیز محسوب می شود که در یک هفته ای که جریان دارد، افراد به دید و بازدید می روند و برنامه های متعدد تفریحی، فرهنگی، ورزشی و علمی ترتیب داده می شود. رسم بر آن است که رئیس جمهوری اسرائیل هر سال در یکی از روزهای عید سوکای بزرگ مقر خویش را به روی مردم می گشاید و همگان می توانند از سراسر نقاط جهان به اورشلیم آمده و به دیدار رئیس جمهوری بروند و دست او را بفشارند.
در اسرائیل عید «سوکوت» یک عید ملی نیز محسوب می شود که در یک هفته ای که جریان دارد، افراد به دید و بازدید می روند و برنامه های متعدد تفریحی، فرهنگی، ورزشی و علمی ترتیب داده می شود. رسم بر آن است که رئیس جمهوری اسرائیل هر سال در یکی از روزهای عید سوکای بزرگ مقر خویش را به روی مردم می گشاید و همگان می توانند از سراسر نقاط جهان به اورشلیم آمده و به دیدار رئیس جمهوری بروند و دست او را بفشارند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر