تلاش برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران در وین و تهران ادامه دارد

+9

رأی دهید

-0

‌پنجشنبه ۱۱ تیر ۱۳۹۴ - ۰۲ جولای ۲۰۱۵

مذاکرات وزیران خارجه ایران و آمریکا ادامه داشته و احتمال پیوستن وزیران خارجه سایر کشورهای به آن مطرح است

 

در حالیکه تلاش‌ دیپلماتیک برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران در وین و تهران ادامه دارد، وزیر خارجه جمهوری اسلامی بار دیگر تاکید کرده که ضرب‌الاجل جدیدی برای دستیابی به توافق نهایی تعیین نشده است.

 

روز سه شنبه این هفته ضرب الاجل تعیین شده برای حصول توافق نهایی بین جمهوری اسلامی و کشورهای عضو گروه ١+٥ به پایان رسید اما طرفین موافقت کردند که تلاش برای رسیدن به این توافق را متوقف نکنند.

 

محمد جواد ظریف که برای مذاکره با وزیران خارجه و نمایندگان کشورهای عضو گروه ١+٥ در وین به سر می‌برد، گفته است که ضرب‌الاجل دیگری برای پایان مذاکرات تعیین نشده و افزوده است که به کار ادامه خواهیم داد و "از هر فرصتی برای پیشرفت کار استفاده می‌کنیم و البته پیشرفت هم خواهیم داشت."

 

پیشتر، برخی منابع غربی گفته بودند که مذاکرات به مدت یک هفته دیگر تا روز سه شنبه آینده تمدید شده است. احتمال دارد دلیل ذکر این مدت به تعلیق روند تحریم ایران و برنامه‌ریزی دولت آمریکا برای گزارش‌دهی به کنگره ارتباط داشته باشد.

روز ٣٠ ژوئن، مهلت توافق مقدماتی ایران و گروه ١+٥ شامل خودداری از تشدید تحریم ایران و اجازه به دولت ایران برای دسترسی به مقداری از اموال مسدود شده ایران در خارج به پایان رسید. قاعدتا با پایان مهلت مقرر در توافقنامه مقدماتی، گروه ١+٥ دیگر تعهدی در مورد خودداری از تشدید تحریم ایران ندارد و ممکن است سخن گفتن از "تمدید یک هفته‌ای" مذاکرات تلویحا به معنی تمدید مهلت توافقنامه نهایی باشد.
آمانو با علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی و از نظامیان سابق جمهوری اسلامی ملاقات کرده استهمچنین، روز ٩ ژوئیه مهلت کنگره آمریکا به رئیس جمهوری برای ارائه جزئیات توافق هسته‌ای با ایران به پایان می‌رسد و لازم است که دولت آمریکا متن توافق را در اختیار داشته باشد و در غیر اینصورت، ممکن است کنگره آمریکا راسا در مورد برخورد با جمهوری اسلامی، و احتمالا فشار برای تشدید تحریم یا اقدامات دیگر علیه ایران تصمیم‌گیری کند.

 

مشخص نیست که در صورتی که تا روز سه شنبه آینده نیز توافقی به دست نیاید، آیا کشورهای گروه ١+٥ همچنان به تعهدات توافقنامه مقدماتی از جمله خودداری از تشدید تحریم ایران عمل خواهند کرد و همچنین با انقضای مهلت کنگره آمریکا به رئیس جمهوری، دولت آن کشور چه واکنشی بروز خواهد داد.

 

به گزارش رسانه‌های خبری، قرار است روز پنجشنبه، ١١ تیر (٢ ژوئیه)، دیدارهایی بین اعضای هیات مذاکره کننده ایرانی و طرف‌های خارجی در وین صورت گیرد و گفته می‌شود که ممکن است وزیران خارجه کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و چین همراه با فردریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جلساتی را با یکدیگر و وزیر خارجه ایران برگزار کنند.
سایت پارچین - بازرسی از تاسیسات نظامی از جمله موارد اختلاف بین دو طرف استهمزمان، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش کرده است که قرار است یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس، روز پنجشنبه ملاقات‌هایی را با مقامات جمهوری اسلامی، از جمله حسن روحانی، رئیس جمهوری صورت دهد. سفر آقای آمانو به تهران در چارچوب "بیانیه چارچوب همکاری" بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دولت ایران صورت گرفته است.

 

در ماه نوامبر سال ٢٠١٣، در جریان سفر یوکیا آمانو به تهران، سندی با عنوان "بیانیه چارچوب همکاری" با امضای او و علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران متشر شد که در آن، دو طرف تعهد خود به "تقویت همکاری و گفتگو" در راستای حصول اطمینان از صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه اتمی ایران و "حل و فصل تمامی مسایل باقی‌مانده" را اعلام کردند.

 

براساس این بیانیه، ایران پذیرفت که اطلاعات مورد نظر آژانس در مورد فعالیت‌های هسته‌ای قبلی و جاری خود در اختیار این نهاد بگذارد و امکان "دسترسی مدیریت شده" بازرسان آژانس به مراکز مورد نظر این نهاد را بدهد.

 

در حال حاضر، یکی از موانع دستیابی به توافق هسته‌ای بین ایران و گروه ١+٥، موضوع دسترسی بازرسان آژانس به برخی مراکز نظامی مظنون به ارتباط با فعالیت هسته‌ای ایران و "مصاحبه" با کارشناسان یا "دانشمندان" مرتبط با این فعالیت‌هاست. مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشته‌اند که چنین بازدیدهایی به منزله مداخله در "امور حاکمیتی" است در حالیکه گروه ١+٥ گفته است که با توجه به "پنهانکاری" قبلی جمهوری اسلامی در مورد برنامه‌های هسته‌ای، چنین بازدیدهایی برای جلوگیری از تخطی این کشور از تعهدات آن لازم است.

 

آقای آمانو در سفر جاری به تهران، با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و از نظامیان سابق جمهوری اسلامی ملاقات کرد اما مشخص نیست که آیا این دیدار در چارچوب خواست آژانس برای "مصاحبه" با مسئولان نظامی صورت گرفته است یا نه.

 

برخی از منابع گفته‌اند که منظور آژانس از بازدید از بعضی مراکز نظامی، بیشتر برای شناسایی فعالیت‌های هسته‌ای سابق جمهوری اسلامی است. اخیرا وزیر امور خارجه آمریکا گفت که ترجیح می‌دهد توجه خود را بر آینده فعالیت‌های ایران متمرکز کند و بعضی تحلیلگران گفتند که این اظهارات می‌تواند به معنی آن باشد که ایالات متحده پیشاپیش از ماهیت روابط مراکز نظامی با برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی در سابق اطلاع کافی به دست آورده و در این مورد، نگرانی خاصی ندارد.

 

گزارش فصلی آژانس در مورد ایران روز گذشته بین اعضای شورای حکام این نهاد توزیع شد اما متن آن انتشار عمومی نیافته است. گفته می شود که این گزارش تایید کرده که جمهوری اسلامی به تعهدات خود در چارچوب توافق مقدماتی با ١+٥ عمل کرده است هر چند هنوز ابهامات آژانس در مورد ماهیت برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی، به خصوص جنبه‌های نظامی آن در گذشته را مرتفع نکرده است.