نقش ارامنه در گسترش موسیقی کلاسیک در ایران بسیار پررنگ است در ایران تنها موسیقی سنتی وجود داشت که البته حفظ آن نیز مرهون تلاشهای ارامنه است زیرا زمانی مسلمان‌ها حق داشتن موسیقی را نداشتند
«محبت نیوز»- حدود ۳۰۰ سال پیش شاه عباس به اشتباه ارمنستان را به ترک‌ها واگذار کرد. از طرفی دیگر فتحعلی شاه هم ارمنستان شرقی را به روس‌ها داد. به خاطر این اشتباه سیاسی ارامنه زیر پرچم عثمانی‌ها و روس‌ها رفتند و در نتیجه در تمام دنیا پخش شدند. درحالیکه ارامنه همه ایرانی اصیل هستند حالا بسیاری از ارامنه در کشورهایی مانند فرانسه، روسیه، ایران و … پخش شده‌اند.
پایگاه خبری«بهار» مصاحبه ای با لوریس هایکازی چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر ملی ایران انجام داده و با او در حوزه فرهنگ و هنر به گفتگو پرداخته است.
لوریس چکناواریان در این گفتگو می گوید وقتی یک نفر به من بگوید که شما اقلیت هستید مشخصن به او می‌گویم که من یک ایرانی اصیلم و از زمان کوروش کبیر در ایران ریشه دارم.
وقتی که ساسانیان حکومت اشکانیان را از بین بردند این چند دستگی به وجود آمد در واقع اشکانیان، ارامنه را در ارمنستان ادامه دادند و خواستند که ارامنه را هم مثل کلیمی‌ها از ایران جدا کنند. اولین کشوری که مسیحیت را قبول کرد ارمنستان بود درحالیکه دین زرتشتی داشتند.
ایران کشور بزرگی است که به قومیت‌های مختلفی تقسیم می شوند فارس‌ها در شعر و ادبیات بسیار قوی بودند، ارامنه در موسیقی و صنایع دستی حضور تاثیرگذاری داشتند یا به‌طور مثال آذری‌ها در اقتصاد قوی بودند. همه این قومیت‌ها باعث می‌شدند تا ایران کشوری قدرتمند باشد.
به دلیل اینکه زمانی ارامنه زیر پرچم عثمانی بودند و به عثمانی رفتند توانستند با اروپا ارتباط برقرار کنند و در واقع همین فرهنگ اروپایی باعث شد تا در موسیقی ربع پرده‌ها را از بین ببرد.
ارامنه تا حدود صد سال پیش همین موسیقی معمولی را داشتند و موسیقی اصلی ارامنه بیشتر در کلیسا شنیده می‌شود که در روز یکشنبه زندگی کامل عیسی مسیح با موسیقی تعریف می‌شود. در واقع این نوعی تعزیه و اپرا است.
موسیقی در خون ارامنه است. ارامنه بیشتر روحیه میتراییسم داشته‌اند و از آن زمان موسیقی بسیار مهم شد. علاوه بر آن؛ موسیقی در کلیسا از ارکان اصلی است و هزاران هزار آهنگ متفاوت در کلیسا نواخته می‌شود. من حدود ۴۰ سال پیش به مدت ده سال در کتابخانه‌های مختلف اروپا و در ایران کتاب‌های مختلف آهنگ‌های کلیسایی را جمع‌آوری کردم که به بیش از دو هزار ملودی کلیسایی رسید و آخرین کتاب را در اصفهان یافتم بسیاری از این کتابها نت نویسی مخصوص ارمنی را داشتند و حتی به اروپایی نوشته نشده بود من تمام این ملودی‌ها را به اسقف ارمنستان دادم.
کلیسا زمانی هفت وعده عبادت مختلف داشت که در هر وعده آن موسیقی مخصوصی نواخته می‌شد و هر روز نیز مناسبت خاص خودش را داشت به نوعی می‌توانم بگویم همانطور که فارس‌ها با شعر بزرگ شده‌اند. ارامنه با موسیقی رشد کرده‌اند.
در تبریز سه شخصیت ارمنی چهره‌ای بین‌المللی در موسیقی داشتند ایوان گالانیان، معلم بزرگترین ویولنیست‌های دنیاست و هنوز هم متد ویولن او در دنیا تدریس می‌شود ملیک اصلانیان و روبیک گریگوریان نیز در تبریز متولد شدند. همانطور که فارس‌ها هرموقع کنار یکدیگر جمع می‌شوند شعر می‌خوانند ارامنه نیز در تجمعات کوچک خود موسیقی دارند. شما در هر تشکلی از ارامنه یک کر چهار صدایی می‌بینید. من از بچگی به یاد دارم که کشیش‌های قدیم وقتی آواز کر می‌خواندند با ربع پرده بود البته آن سنت دیگر از بین رفته‌است.
اگر ارامنه هم اکثرن اخلاقشان خوب است و خشن نیستند هم به خاطر همین موسیقی است. اما بازهم توجه کنید وقتی می‌گوییم ارامنه؛ بدین معنا نیست که آن‌ها از آسمان افتادند. ارامنه ایرانی‌های اصیلی هستند که با اشتباه شاه عباس؛ در جهان پراکنده شدند و اگر به ایران برگشتند؛ مهاجر نیستند بلکه به کشور خودشان بازگشتند. البته همین اشتباه موجب شد تا ارامنه با دنیای موسیقی مدرن آشنا شدند. به‌طور مثال کومیتاس که بزرگترین آهنگساز ارامنه است؛ در برلین تحصیل کرده است.
به‌طور کلی می‌توانم بگویم که ارامنه همچنان در ایران نقش درخشانی دارند اما به تدریج با کاهش مخاطبان موسیقی کلاسیک؛ نقش هنرمندان آن نیز کمرنگ می‌شود.
ایران مثل یک دسته گل از گل‌های مختلف است. ارامنه بخشی از ایران بودند که بیش از هر چیز در فرهنگ و هنر تاثیر داشتند. وقتی ارکسترهای مملکت تعطیل شد و تدریس موسیقی دچار مشکل شد و به‌طور کل محدودیت‌های متعددی بر سر راه هنر قرار گرفت؛ طبیعی بود که ارامنه از ایران بروند. هرچند هنوز ارامنه با تعداد کم نقش درخشانی در ایران دارند اما واقعیت این است که اکثر آن‌ها رفتند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر